W niniejszym artykule dokładniej przyjrzymy się kwestii kontroli oświetlenia w inteligentnych instalacjach. Dlatego jeśli nie jesteś zaznajomiony z tego rodzaju oświetleniem, zachęcam do lektury. Natomiast jeśli jest Ci ono znane, mam nadzieję, że znajdziesz tu nowe informacje poszerzające Twoją wiedzę.
Oczywiście, istnieje możliwość sterowania oświetleniem indywidualnie poprzez poszczególne obwody. Jednak w przypadku systemów, gdzie w pomieszczeniu znajduje się więcej niż jeden obwód, sterowanie odbywa się przy użyciu tzw. scen oświetleniowych. Oznacza to, że w systemie można skonfigurować spersonalizowane sceny, uwzględniające konkretne obwody oświetleniowe wybrane przez użytkownika oraz ich indywidualne właściwości. Główną z tych właściwości jest poziom natężenia światła, dlatego zaleca się posiadanie jak największej liczby obwodów ściemnialnych. Kolejną istotną cechą scen jest możliwość konfiguracji koloru w przypadku obwodów CCT, RGB, RGBW, itp. Istnieją również inne właściwości sterowania scenami, zależne od konkretnego systemu. Jedną z takich dodatkowych właściwości może być ustalenie czasów zapalania poszczególnych świateł, co oznacza, że mogą się one zapalać jednocześnie lub sekwencyjnie.
Metody kontroli światła w inteligentnej instalacji
Uruchamianie scen oświetleniowych może odbywać się na różne sposoby. Jednym z podstawowych sposobów są przyciski znajdujące się na klawiaturach ściennych. Warto zatrzymać się na chwilę przy tej kwestii i opowiedzieć nieco więcej o samych klawiaturach, ponieważ stanowią one podstawę kontroli w inteligentnej instalacji. Klawiatury te mogą mieć od 1 do nawet 10 przycisków, które można dowolnie programować, co oznacza, że mogą kontrolować nie tylko oświetlenie, ale także inne funkcje. Każdy z tych przycisków może odpowiadać za serię zdarzeń. Dodatkowo, klawiatury często rozróżniają pojedyncze, podwójne i czasami nawet potrójne naciśnięcie przycisku, a także dłuższe przytrzymanie przycisku, co wywołuje inne zdarzenia. Warto również wspomnieć, że klawiatury te zazwyczaj posiadają wbudowany termostat, co jest niezwykle przydatne przy wykonywaniu funkcji innych niż sterowanie oświetleniem.
Oczywiście, przyciski nie są jedynym sposobem kontroli oświetlenia w inteligentnych instalacjach. Dodatkowymi niezależnymi metodami są kontrola poprzez dedykowane aplikacje na urządzeniach mobilnych, takich jak smartfony czy tablety, oraz sterowanie głosowe. Ponadto istnieje możliwość automatycznego uruchamiania świateł na podstawie zaprogramowanych zdarzeń. Przykładowo, system może automatycznie włączyć światła ogrodowe wzdłuż podjazdu po wykryciu otwarcia bramy wjazdowej, o ile jest ciemno, co system ustala na podstawie lokalizacji geograficznej instalacji oraz dnia miesiąca. Automatyzacja pozwala również na zaawansowane definiowanie sposobu uruchamiania świateł przez czujniki obecności. Światło może się włączać po wykryciu obecności przez czujnik w sposób zróżnicowany lub w zależności od czasu i poziomu oświetlenia naturalnego.
Funkcjonalności dodatkowe
Oświetlenie w inteligentnym budynku może także wprowadzać różnego rodzaju ukryte funkcjonalności. Jedną z często wykorzystywanych funkcji, której celem jest zwiększenie bezpieczeństwa, jest tzw. symulacja obecności. Polega ona na losowym zapalaniu świateł w domu w sposób, który uniemożliwia potencjalnemu intruzowi na jednoznaczne stwierdzenie, czy w domu mieszkańcy są aktualnie obecni, czy nie. Jest to skuteczny sposób na odstraszanie włamywaczy poprzez sprawianie wrażenia, że budynek nie jest pusty.
Human Centric Lighting, czyli oświetlenie dostosowane do cyklu dobowego, to metoda kontroli oświetlenia, która imituje naturalne zmiany światła słonecznego w ciągu dnia. Na przykład, oświetlenie LED może emitować ciepłe światło podczas wschodu słońca, stopniowo przechodząc w chłodniejsze światło w ciągu dnia, a następnie powracając do ciepłego światła podczas zachodu słońca. Realizacja tego typu oświetlenia jest możliwa dzięki systemom inteligentnym, które umożliwiają płynne zmiany barwy światła oraz uwzględniają zmienne godziny wschodu i zachodu słońca w danym miejscu. Dzięki temu można stworzyć bardziej naturalne i komfortowe warunki oświetleniowe, które mogą wpływać pozytywnie na samopoczucie, produktywność w trakcie dnia i relaks wieczorem użytkowników pomieszczeń. Oczywiście do realizacji tej koncepcji jest wymagane oświetlenie CCT, czyli posiadające diody barwy białej oraz zimnej, pozwalając na otrzymanie barwy w przedziale 2700-6500K.
Sposób realizacji od strony technicznej
Kontrola oświetlenia może być realizowana na dwa sposoby: poprzez bardziej tradycyjne ściemnianie fazowe oraz nowocześniejsze i zazwyczaj bardziej precyzyjne - cyfrowe ściemnianie. Ściemnianie fazowe może być realizowane centralnie, tzn. przez moduły zawierające po kilka wyjść dla osobnych obwodów, a więc okablowanie wymaga doprowadzenia przewodu od obwodu bezpośrednio (i bez mostkowania) do skrzynki rozdzielczej. Innym sposobem realizacji fazowego ściemniania jest wykorzystanie ściemniaczy dopuszkowych (co pozwala przekształcić tradycyjne oświetlenie w inteligentne). Cyfrowe ściemnianie jest związane z użyciem konkretnego systemu. Przykładowymi systemami służącymi do kontroli światła sterowanego cyfrowo są DALI oraz DMX. Takie systemy charakteryzuje występowanie magistrali komunikacyjnej oraz sterowników cyfrowych, a więc zawsze można spodziewać się dużej ilości sterowników pochowanych w szafie rozdzielczej lub w sposób rozproszony - ukryty w różnych lokalizacjach budynku. Wybór metody ściemniania zależy od kilku czynników, w tym głównie od charakteru budynku - czy jest to budynek na etapie projektu, czy może już istniejący z zainstalowanym okablowaniem, do którego konieczne jest dostosowanie.
Jeśli rozważasz wprowadzenie inteligentnego oświetlenia i/lub innych rozwiązań inteligentnych, do swojego lokalu, serdecznie zapraszamy do kontaktu. Chętnie doradzimy i zrealizujemy odpowiednie rozwiązanie dostosowane do Twoich potrzeb.